Često povraćanje kao simptom: Zašto se javlja i kada treba da se obratite lekaru?

by Snežana Vranić | 29.11.2023

Često povraćanje kao simptom je veoma problematično jer utiče na svakodnevno funkcionisanje, a takođe dovodi do dehidracije i gubtika elektrolita (soli).

Povraćanje je veoma neprijatan simptom koji se može javiti samo jednom nakon čega se osoba oseća bolje. Međutim, ukoliko se povraćanje javlja često onda je to veoma problematično i ne smete zanemariti ovaj simptom. Često su u pitanju problemi sa sistemom za varenje, ali to može biti uzrok i drugih bolesti.

Sadržaj članka

1 Šta je povraćanje?

Šta je povraćanje?

Povraćanje je složen refleksni čin u kome dolazi do nehotičnog oslobađanja sadržaja iz stomaka. Često povraćanje je uvek simptom bolesti i zahteva medicinsku negu zbog rizika od razvoja teških komplikacija kao što su dehidracija, poremećaj srčanog ritma usled gubitka elektrolita, tromboze i akutne povrede bubrega. Često povraćanje je naročito opasno za decu jer su njihoba tela podložnija gubitku tečnosti.

Često povraćanje kao simptom: Vrste

gastrointestinalnog porekla (jednjak, želudac, creva)
simptomatsko povraćanje (refleksno, centralnog porekla, povraćanje uzrokovano trudnoćom, povraćanje usled infektivnih i neinfektivnih oboljenja)

Koji su uzroci čestog povraćanja?

Postoji nekoliko različitih uzroka sa javljanje povraćanja kao simptoma. Povraćanje prouzrokovano reakcijom na iritaciju jednjaka se javlja uglavnom kod dece sa bolestima jednjaka ili prilikom gutanja stranog tela ili velikog komada hrane. Pored toga, postoji niz razloga zbog kog može doći do čvrstog povraćanja.

Tumori jednjaka
U ovom slučaju, povraćanje ima neprijatan miris i sadrži sluz i krv.
Povraćaj iz želuca
U ovom slučaju, često povraćanje kao simptom nastaje kao rezultat iritacije sluznice želuca bakterijskim toksinama usled trovanja. Povraćanje se javlja do 10-15 puta dnevno i praćeno je mučninom, bolom u stomaku i slabošću.
Čir na želucu
Ako imate čir na želucu, onda će sadržaj povraćanja biti kiselkastog ukusa i mirisa. Osoba podriguje, ima žgaravicu, mučninu i bol.
Povraćanje nalik na „talog od kafe“ i povraćanje nepromenjene krvi
Ovo zaslužuje posebnu pažnju jer može ukazivati na krvarenje iz različitih delova gastrointestinalnog trakta. U tom slučaju je potrebna hitna pomoć.
Akutne upale
Kod apendicitisa (upale slepog creva), povraćanje može biti jednokratno ili višestruko. Prati ga bol u stomaku koji je često osetan u donjem desnom delu stomaka, a kod holecistitisa (upale žučne kese) bol se javlja u desnom delu stomaka ispod rebara. Ostali simptomi mogu biti groznica, pražnjanje creva, suva usta i slabost.
Povraćanje creva ili fecesa
Ovo je karakteristiristično kada je u pitanju opstrukcija creva i zahteva hitnu medicinsku hiruršku intervenciju.
Meningitis
Ukoliko se povraćanje javlja često (10 puta dnevno) u kombinaciji sa jakom glavoboljom, povećanim mišićnim tonusom, povećanom osetljivošću na zvukove i visokom temperaturom, onda je verovatno reč o meningitisu.
Centralno povraćanje
Često povraćanje kao simptom je karakterističan za hipertenzivnu krizu, tumore mozga i lezije u unutrašnjem uhu. U ovom slučaju, učestalost povraćanja zavisi od težine procesa. Hod hipertenzivne krize povraćanje je obično kratko, ali kod tumora mozga se može ponoviti.
Povraćanje zbog povrede mozga
Ovo je takođe tip centralnog povraćanja i praćeno je gubitkom svesti, vrtoglavicom i glavoboljom. Pojavljuje se iznenada bez mučnine i dešava se 10-15 puta dnevno.
Hronične bolesti
Neke hronične bolesti kao što su bolesti bubrega i loše kontrolisan dijabetes mogu izazvati značajne smetnje u metabolizmu i usporavanje uklanjanje toksičnih metaboličkih proizvoda iz tela.
Menstruacija i trudnoća
Kod nekih žena je moguće ponovljeno povraćanje tokom menstruacije (2-3 puta dnevno) zbog bolnih kontrakcija mišića materice. Tkaođe, u prvom tromesečju trudnoće, povraćanje je karakterističan simptom.
Temperatura i bolesti digestivnog trakta
Često povraćanje kao simptom se može javiti kod prehlade, naročito kod male dece. Takođe, mnoge crevne infekcije mogu izazivati često povraćanje. U ovom slučaju, temperatura ne mora biti prisutna. Kod dece mlađe od 3 godine, rotavirusna infekcija je praćena povraćanjem u 80% slučajeva.
Pilorična stenoza kod dece
U pitanju je suženje izlaznog otvora želuca koji sprečava da hrana prođe u creva. U ovom slučaju povraćanje se događa ubrzo nakon hranjenja. Dete gubi težinu i primećuje se i smanjenje mokrenja.
Intususcepcija kod dece
Intususcepcija je stanje kada se jedan deo creva uvlači u drugi. Ovo stanje je praćeno povraćanjem čak i nakon gutljaja vode i zahteva hitnu medicinsku pomoć.

Dijagnoza i lečenje

Često povraćanje kao simptom može izazvati dehidraciju i gubitak elektrolita, pa bez obzira na uzrok, važno je da potražite medicinsku pomoć. Ako povraćanje prati bol u stomaku, temperatura i smetnje kod pražnjenja creva, neophodno je da potražite medicinsku pomoć. Lekari će tada potražiti i uzrok ovim napadima i shodno tome uključiti terapiju koja je neophodna.