Šta uzrokuje nedostatak apetita kao simptom?

by Snežana Vranić | 24.01.2024

Nedostatak apetita kao simptom ume da bude vrlo iscrpljujuće. Iako je to ponekad izazvano umorom ili sitošću, ovo može biti i simptom bolesti.

Smanjen apetit se može javiti pod uticajem različitih faktora. Prirodni razlozi mogu biti sitost, umor ili entuzijazam za bilo koju aktivnost. Međutim, u nekim slučajevima, slab apetit može biti i pokazatelj nekog patološkog procesa u organizmu.

Sadržaj članka

1 Nedostatak apetita kao simptom
2 Koji su uzroci za nedostatak apetita?

Nedostatak apetita kao simptom

U zavisnosti od stepena poremećaja apetita, razlikuju se:

hiporeksija – gubitak apetita
anoreksija – skoro potpuni nedostatak apetita
idiosinkrazija (bolna reakcija na hranu ili jelo)

U nekim slučajevima, nije reč o gubitku apetita, već o brzoj sitosti posle operacije na crevima ili stomaku.

Koji su uzroci za nedostatak apetita?

Formiranje osećaja gladi i sitosti se javlja u mozgu gde se signali primaju od nervnih završetaka i supstanci koje prenosi krv.

Intoksikacija tela

Uzrok intoksikacije (trovanja) mogu biti zarazne bolesti, koje su praćene oslobađanjem otpadnih produkata mikroorganizama u krv. Ovi toksini kroz lanac biohemijskih reakcija izazivaju usporavanje centra za hranu, što potom dovodi do smanjenja apetita. Isti mehanizam pokreću proizvodi raspada tumora. Umirući pod dejstvom lekova, tumorske ćelije oslobađaju u krv supstance koje pomažu u smanjenju pH krvi što može dovesti do oštećenja funkcije bubrega, groznice, mučnine i povraćanja.

Endokrini poremećaji

Smanjen apetit i nedostatak apetita su karakteristični za endokrine poremećaje (hipofizna i nadbubrežna insuficijencija, hipotiroidizam, dijabetes melitus).

Uzroci hipofizne insuficijencije su najčešće tumori, hemoragije ili infektivni procesi. Hipofizna insuficijencija se najčešće javlja kod mladih žena mlađih od 40 godina.
Nedostatak hormona koji stimuliše štitastu žlezdu dovodi do hipotireize, a osim što se nedostatak apetita kao simptom javlja, možete primetiti i apatiju, sniženi krvni pritisak i zatvor. Iscrpljenosti usled nedostatka hormona hipofize dovodi do poremećaja u oblastima mišljenja i inteligencije.
Ogromna većina pacijenata koji pate od dijabetesa postepeno razvijaju prateće bolesti gastrointestinalnog trakta. U ovom slučaju, disfunkcija organa za varenje je u većoj meri uzrokovana poremećenom apsorpcijom glukoze i promenama u strukturi zidova krvnih sudova. Pored nedostatka apetita javlja se i povećano lučenje pljuvačke, poremećena pokretljivost jednjaka i želuca, smanjena kiselost želuca, žgaraciva i otežano gutanje.

Oštećenje creva

Oštećenje se manifestuje slabljenjem pokretljivosti creva, do delimične oduzetosti i dijareje. Nedostatak apetita kao simptom je u ovom slučaju povezan sa poremećenom proizvodnjom hormona grelina u stomaku, koji se naziva i hormon gladi. Na ovo stanje se može posumnjati ako postoji jaka i uporna mučnina, bol, nadutost nakon jela i osećaj rane sitosti.

Bolesti gastrointestinalnog trakta

One su praćene smanjenjem apetita zbog bola ili otežanog varenja. Gastroduodenitis, peptički čir na želucu i dvanaestopalačnom crevu mogu biti praćeni prekomernim ili nedovoljnim lučenjem hlorovodonične kiseline ili infekcijom heliko bakterije.

Ovi faktori izazivaju razvoj upale i stvaranje erozija na sluznici želuca. Ako hrana uđe u stomak, izaziva žgaravicu i bol.

Nedostatak apetita kao simptom: Poremećaj varenja hrane

Ovaj poremećaj se javlja usled zapaljenskih i infektivnih procesa u crevima, koji su praćeni i dispeptičkim simptomima kao što je proliv, kruljenje u stomaku i grčeviti bolovi koji dovode do gubitka apetita.

Sindrom bola

Ovo stanje je karakteristično za pankreatitis i uvek dovodi do smanjenja apetita. Sindrom otežanog varenja koji se manifestuje tokom pogoršanja bolesti, praćen je mučninom, smanjenjem ili potpunim nedostatkom apetita. Ponekad se javlja povraćanje, podrigivanje, a ređe žgaraciva, nadimanje i kruljenje u stomaku.

Oboljenja jetre i bubrega

Nedostatak apetita kao simptom se objašnjava pojavom mučnine i povraćanja kod takvih pacijenata zbog intoksikacije organizma.

Psihološki i neurološki uzroci

Stres, depresija i anksioznost potiskuju reakcije apetita što dodatno komplikuje dijagnozi i lečeje. Studije su primetile da pacijenti sa nervnim i mentalnim poremećajima često nisu ravnodušni prema hrani, već prema osećaju gladi. Oni to jednostavno ne primećuju pod uticajem drugih emocionalnih stimulusa. Kod pacijenata sa demencijom, nedostatak apetita je jedan od indikatora napretka bolesti.

Bolesti zavisnosti

Smanjenje apetita je tipično za osobe koje su zavisne od droga, pušenja i alkohola što je uzrokovano trovanjem i promenama u metabolizmu na svim nivoima. Metabolički poremećaji i smanjeni apetit se takođe primećuju kod osoba koje se pridržavaju stroge proteinske dijete.

Nedostatak apetita kao simptom kod dece

Posebnu pažnju treba obratiti na gubitak apetita kod dece jer neuhranjenost može dovesti do poremećenog fizičkog razvoja i ozbiljne bolesti.

Kada su novorođenčad u pitanju, smanjenje apetita se javlja na pozadini poteškoća u sisanju zbog rinitisa, bolesti oralne sluzokože ili nekih drugih stanja. Pored toga, kod dojenčadi se primećuje smanjenje apetita tokom prekomernog hranjenja, posebno u slučaju visokoproteinske ishrane.

Ako primetite nedostatak apetita tokom nekoliko dana, obavezno se obratite lekaru. On će oceniti izgled pacijenta i prateće simptome, a potom će vas uputiti na dalje preglede ukoliko je potrebno i prepisati terapiju koja će vam vratiti apetit.

Prostock-Studio/GettyImagesPlus

Tagovi: